Pooperacyjne postępowanie po endoprotezoplastycemetodą MIS DAA - cz.2

Operacja wymiany stawu biodrowego metodą MIS DAA to jedna z najbardziej nowoczesnych form endoprotezoplastyki. Chroni mięśnie, zmniejsza uszkodzenie tkanek i zazwyczaj pozwala na szybszy powrót do chodzenia. Jednak to, jak pacjent będzie  funkcjonować po zabiegu, zależy w dużej mierze od świadomego postępowania w pierwszych tygodniach po operacji.

Poniżej znajdziesz kompletny przewodnik, który omawia, co dzieje się po operacji i czego można się spodziewać.

1. Ocena stanu po operacji

Bezpośrednio po zabiegu lekarze i pielęgniarki oceniają Twój stan ogólny (krążenie, oddech, poziom bólu) oraz stan operowanego biodra.

W ciągu pierwszej doby wykonywane jest RTG kontrolne miednicy:

• sprawdza się ustawienie elementów protezy (kąt panewki, orientację trzpienia),
  
• ocenia się długość kończyn i oś kończyny,
  
• upewnia się, że komponenty są dobrze osadzone i stabilne.
  

To badanie jest rutynowe i pozwala potwierdzić, że implant znajduje się dokładnie tam, gdzie powinien.

2. Zapobieganie powikłaniom – krok po kroku

Pierwsze tygodnie po operacji mają kluczowe znaczenie, ponieważ to moment, w którym organizm goi się, adaptuje i uczy pracy z nowym stawem. Implant jest stabilny mechanicznie, ale otaczające go mięśnie, ścięgna i torebka stawowa potrzebują czasu, aby odzyskać napięcie, elastyczność i koordynację.

W tym okresie dbamy o trzy rzeczy:

a) Zapobieganie zwichnięciu endoprotezy

Chociaż metoda MIS daje wyjątkowo stabilne osadzenie, staw potrzebuje czasu, aby tkanki wokół niego się zagoiły.

Dlatego:

• nie przekładaj operowanej nogi przez środek ciała,
  
• nie krzyżuj nóg,
  
• nie zginaj biodra powyżej 90° (czyli unikaj głębokich kanap, niskich krzeseł, niskich ubikacji),
  
• podczas snu używaj poduszki między nogami, jeśli leżysz na boku.
  

Te zasady najczęściej obowiązują ok. 6 tygodni.

b) Profilaktyka przeciwzakrzepowa

Po operacji zawsze istnieje ryzyko zakrzepów. Zapobiegamy temu dwoma drogami:

• leki przeciwkrzepliwe (heparyny drobnocząsteczkowe lub leki NOAC) — zwykle przez 14–35 dni,
  
• jak najszybsze uruchomienie pacjenta — pionizacja i pierwsze kroki często już w dniu operacji lub w pierwszej dobie.
  

Ruch to najlepsze zabezpieczenie przed zakrzepami.

c) Zabezpieczenie rany pooperacyjnej

• Opieka nad opatrunkiem odbywa się regularnie.
  
• Jeśli w ranie są szwy niewchłanialne, usuwa się je zwykle w 10–14 dobie.
  
• Należy obserwować: zaczerwienienie, wyciek, gorąco skóry, podwyższoną temperaturę.  W razie niepokojących objawów natychmiast należy skontaktować się z lekarzem.
  

3. Obciążanie operowanej kończyny

To jedno z najczęściej zadawanych pytań:

Czy mogę stanąć na operowaną nogę?

Tak — przy metodzie MIS obciążanie pełne jest zazwyczaj możliwe od pierwszej doby po zabiegu, o ile lekarz nie wskaże inaczej.

Ale:

• sposób wchodzenia w obciążenie musi być nauczony i monitorowany przez fizjoterapeutę.
  
• to nie jest „chodzenie na siłę” — to chodzenie świadome, spokojne, techniczne.
  

Pierwsze kroki wykonuje się z asekuracją fizjoterapeuty i o kulach.

4. Kontrole ortopedyczne

5. Zalecenia funkcjonalne (codzienne życie)

• Prowadzenie samochodu: zwykle ok. 3 tygodnie po operacji, gdy odzyskasz kontrolę siły i reakcji.
  
• Powrót do pracy:
  
  • praca biurowa: ok. 3 tygodnie,
    
  • praca fizyczna: do 2–3 miesięcy, zależnie od obciążeń.
    
• Ruch i sport:
  
  • wskazane: spacery, rower stacjonarny, pływanie (po zagojeniu rany),
    
  • przeciwwskazane początkowo: bieganie, skakanie, sporty kontaktowe i wiele innych.
    

Endoproteza to trwały implant, ale wymaga rozsądnego traktowania.

6. Możliwe powikłania (które ortopeda monitoruje)

• Zwichnięcie protezy – po MIS zdarza się rzadko, jeśli pacjent stosuje zalecenia.
  
• Zakażenie okołoprotezowe – rzadkie, ale potencjalnie poważne (dlatego tak dbamy o ranę przez cały okres rekonwalescencji ).
  
• Wrażenie „dłuższej nogi” – zwykle organizm adaptuje się w czasie.
  
• Obluzowanie komponentów – to powód, dla którego kontrole RTG są ważne także po latach.
  

Podsumowanie

Po operacji metodą MIS można wstawać i chodzić bardzo wcześnie, często już w pierwszej dobie. To jedna z największych zalet tej techniki. Jednak sam fakt, że możesz się poruszać, nie oznacza, że należy robić to szybko lub „na siłę”. W pierwszym etapie najważniejszy jest ruch kontrolowany, świadomy i wykonywany zgodnie z instrukcjami fizjoterapeuty. To nie czas na przyspieszanie — to czas na dokładność i uważność.

Mięśnie, powięź i układ nerwowy potrzebują chwili, aby się do niego zaadaptować. Ten proces jest naturalny i postępuje stopniowo. Z dnia na dzień zauważysz:

• mniejszy ból,
  
• pewniejsze stawianie kroków,
  
• większą swobodę ruchu,
  
• powrót do codziennych czynności.

Operacja trwa tylko kilka godzin. Ale powrót do sprawności jest procesem, który przebiega krok po kroku.