Integracja sensoryczna

Integracja sensoryczna jest kluczowym elementem w rozwoju dziecka, ponieważ wpływa na
sposób, w jaki dziecko postrzega świat i reaguje na różnorodne bodźce. W kontekście
zdrowia i rozwoju dzieci, zaburzenia SI mogą prowadzić do trudności w nauce, problemów z
zachowaniem oraz trudności w relacjach społecznych.

Czym jest Integracja Sensoryczna?
Integracja sensoryczna to proces, w którym nasz mózg zbiera informacje z różnych zmysłów, takich jak:
● Wzrok pomaga nam identyfikować i oceniać odległość obiektów.
● Słuch umożliwia rozpoznawanie dźwięków i ich źródła.
● Dotyk pozwala nam oceniać teksturę, temperaturę i nacisk.
● Węch i smak pomagają rozpoznawać różne substancje chemiczne, które wpływają
na nasze codzienne decyzje, np. dotyczące jedzenia.
● Propriocepcja dostarcza informacji o pozycji naszych kończyn i ciała w przestrzeni.
● Układ przedsionkowy odpowiada za równowagę i koordynację ruchową.

Informacje te są następnie przetwarzane, organizowane i integrowane w taki sposób, aby umożliwić nam adekwatne reagowanie na otaczające nas bodźce.

Rozwój dziecka:
Prawidłowa integracja sensoryczna ma kluczowe znaczenie dla rozwoju
psychomotorycznego dziecka.
Wpływa na zdolność uczenia się, zdolności manualne, rozwój
mowy oraz umiejętności społeczne. Dziecko, które prawidłowo przetwarza bodźce
zmysłowe, jest w stanie lepiej skupić się na zadaniach, efektywnie uczyć się nowych
umiejętności oraz nawiązywać relacje z rówieśnikami.

Codzienne funkcjonowanie:
Zaburzenia integracji sensorycznej mogą negatywnie wpływać na codzienne życie dziecka.
Trudności z koncentracją, koordynacją ruchową, czy adaptacją do zmieniających się
warunków mogą prowadzić do frustracji, problemów w nauce, a nawet izolacji społecznej.

Przykłady objawów zaburzeń SI:

● Nadwrażliwość lub podwrażliwość na bodźce (np. głośne dźwięki, jasne światło,
dotyk).
● Trudności w koncentracji i łatwe rozpraszanie się.
● Problemy z koordynacją ruchową, np. trudności z równowagą, niezgrabność
ruchowa.
● Unikanie pewnych aktywności, np. huśtawek, wspinaczek, zabawek teksturowych.
● Trudności w radzeniu sobie z nowymi sytuacjami i adaptacją do zmian.
Najczęstsze problemy związane z SI:
● Nadwrażliwość sensoryczna: Dziecko reaguje zbyt silnie na bodźce zmysłowe, np.
unika głośnych dźwięków, drażnią je określone faktury materiałów, może odczuwać
ból przy lekkim dotyku.
● Podwrażliwość sensoryczna: Dziecko wymaga silniejszych bodźców, aby
zareagować, np. może być bardziej agresywne w zabawach, szukać mocnych
wrażeń (np. wspinaczka, intensywne ruchy).
● Problemy z koordynacją ruchową: Dzieci mogą mieć trudności z planowaniem i
wykonywaniem ruchów, co może objawiać się niezgrabnością, problemami z
równowagą, trudnościami z pisaniem.

Diagnoza:

Rozpoznanie zaburzeń integracji sensorycznej wymaga specjalistycznej diagnozy, którą
przeprowadza terapeuta zajęciowy lub psycholog.

Diagnoza opiera się na obserwacji zachowania dziecka, wywiadzie z rodzicami oraz testach funkcji sensorycznych i motorycznych.

Jeśli rodzice zauważają u swojego dziecka nietypowe reakcje na bodźce,
trudności w nauce lub w kontaktach z rówieśnikami, warto skonsultować się ze specjalistą.

Na czym polega terapia SI?

Terapia integracji sensorycznej polega na dostarczaniu dziecku kontrolowanych bodźców
zmysłowych, które pomagają mu lepiej przetwarzać i reagować na otoczenie. Terapeuta zajęciowy opracowuje indywidualny plan terapeutyczny, który może obejmować różnorodne ćwiczenia i zabawy, mające na celu stymulację określonych zmysłów. Terapia odbywa się w specjalnie wyposażonym gabinecie, gdzie dziecko ma dostęp do różnych narzędzi sensorycznych, takich jak huśtawki, piłki, maty dotykowe i wiele innych.

Jakie korzyści przynosi terapia?
● Poprawę koordynacji ruchowej i zdolności manualnych.
● Lepsze radzenie sobie z bodźcami zmysłowymi, co przekłada się na poprawę
koncentracji i zachowania.
● Zwiększenie pewności siebie i umiejętności społecznych.
● Poprawę funkcjonowania w codziennym życiu – np. lepsze radzenie sobie w szkole,
łatwiejsze nawiązywanie relacji z innymi dziećmi.

Sylwia Wegienko – mgr fizjoterapii, terapeuta SI oraz NDT-Bobath

Przykłady ćwiczeń:

Proste ćwiczenia integracji sensorycznej, które rodzice mogą wykonywać z dzieckiem w domu, to np.:

Zabawy w dotyk – np. rozpoznawanie przedmiotów o różnych fakturach z zamkniętymi oczami.
Ruchowe zabawy na świeżym powietrzu – np. bieganie, skakanie, wspinaczka.
Zabawy z wodą – np. przelewanie wody, zabawy w piaskownicy.
Masaż sensoryczny – delikatne masowanie ciała dziecka różnymi teksturami.

Integracja sensoryczna odgrywa kluczową rolę w rozwoju i codziennym funkcjonowaniu dziecka. Prawidłowe przetwarzanie bodźców zmysłowych wpływa na rozwój psychomotoryczny, zdolności uczenia się oraz relacje społeczne. Zaburzenia SI mogą prowadzić do poważnych trudności, dlatego tak ważna jest wczesna diagnoza i odpowiednia terapia. Dzięki terapii integracji sensorycznej dzieci mogą poprawić swoje umiejętności adaptacyjne, koordynację ruchową i funkcjonowanie w codziennym życiu. Warto obserwować swoje dziecko i, w razie potrzeby, skonsultować się ze specjalistą, aby zapewnić mu jak najlepszy rozwój.

Integracja sensoryczna odgrywa kluczową rolę w rozwoju i codziennym funkcjonowaniu dziecka.

Prawidłowe przetwarzanie bodźców zmysłowych wpływa na rozwój

psychomotoryczny, zdolności uczenia się oraz relacje społeczne. Zaburzenia SI mogą

prowadzić do poważnych trudności, dlatego tak ważna jest wczesna diagnoza i odpowiednia

terapia. Dzięki terapii integracji sensorycznej dzieci mogą poprawić swoje umiejętności

adaptacyjne, koordynację ruchową i funkcjonowanie w codziennym życiu. Warto

obserwować swoje dziecko i, w razie potrzeby, skonsultować się ze specjalistą, aby

zapewnić mu jak najlepszy rozwój.