Jak wiadomo nie od dziś, rehabilitacja jest bardzo ważną częścią procesu leczenia po praktycznie każdej operacji. Nie zależnie od tego czy mówimy o małoinwazyjnych zabiegach artroskopii kolana, barku, czy o operacjach kręgosłupa, jamy brzusznej czy serca. Ciężko podać ujednolicone i szczegółowe wytyczne postępowania po wszelkich operacjach. Nie mniej jednak postaram się przybliżyć ogólne ramy i standardy, które powinny zostać zachowane podczas fizjoterapii.

Rehabilitacja to przede wszystkim ruch

Niezależnie od przeprowadzonego zabiegu podstawą jest aktywność fizyczna, tak wcześnie na ile pozwoli lekarz prowadzący. Zazwyczaj jest to zaraz w pierwszej dobie, kiedy przeprowadzana jest pionizacja pacjenta. W tym czasie powinien również lekarz albo fizjoterapeuta poinformować o możliwościach ruchowych, ograniczeniach, a także o konieczności wykonywania pierwszych ćwiczeń. Można pomyśleć sobie – to za szybko!!! Przecież dopiero co ranę zszyto… Niemniej jednak delikatny ruch w obszarze tworzącej się blizny nie dość, że nie wpłynie negatywnie na ranę, to dodatkowo przyspieszy procesy gojenia, a także sprawi, że tworząca się blizna będzie utkana w bardziej regularny i prawidłowy sposób. W późniejszych etapach pozabiegowych oczywiście ćwiczenia ulegają intensyfikacji, zmieniając swoje zadanie. Przy intensywniejszych ćwiczeniach odzyskujemy już siłę i wytrzymałość mięśniową, co nie zachodzi przy mniejszym obciążeniu. Tak więc pamiętajmy proszę, że ruch pełni bardzo ważną rolę na każdym etapie powrotu do zdrowia, równie ważną na początku, jak również i na końcu.

Terapia manualna

Kolejną wspólną techniką leczniczą stosowaną po zabiegach chirurgicznych jest szeroko pojęta terapia manualna. Oczywiście dobór technik terapeutycznych jest ściśle uzależniony od rodzaju wykonanej operacji. Niemniej jednak szerokie spektrum narzędzi terapeutycznych pozwala na pracę z pacjentem już w 10-14 dobie po zabiegu, a niekiedy i wcześniej. Terapia manualna jest bardzo szeroką dziedziną, gdzie poprzez oddziaływanie ręczne mamy wpływ na poprawę stanu chorobowego. W miarę potrzeby możemy poprawiać ruchomość stosując ślizgi stawowe i trakcje, uelastyczniać blizny, powięź i mięśnie technikami na tkanki miękkie, poprawiać krążenie zmniejszając obrzęki, rozciągać przykurcze mięśniowo-powięziowe poprzez stretching. Na każdym etapie rekonwalescencji odpowiednio dobrane techniki mogą spełniać różne zadania i przynosić szereg korzyści. Połączenie ćwiczeń z terapią manualną powinno być podstawą postępowania pozabiegowego.

Fizykoterapia

Stanowi jedynie dopełnienie po niektórych zabiegach, szczególnie ortopedycznych. W zależności od potrzeby mamy możliwość zastosować krioterapię, magnetoterapię, fonoterapię, elektroterapię oraz inne zabiegi zmniejszające obrzęk, stan zapalny i ból. Pamiętajmy jednak, że najważniejsze są ćwiczenia i terapia manualna, a fizykoterapia stosowana w nielicznych przypadkach ma stanowić uzupełnienie powyższego schematu terapeutycznego.

Jak długo się rehabilitować???

Fizjoterapia przywracająca funkcjonalność zajmuje od kilku tygodni do kilku miesięcy i jest uzależniona w znacznej części od rodzaju operacji oraz indywidualnych predyspozycji organizmu. Musimy jednak wiedzieć, że to nie koniec pełnego usprawnienia. To, że nas już nic nie boli i możemy swobodnie funkcjonować, nie znaczy, że odzyskaliśmy pełną ruchomość, siłę i wytrzymałość mięśniową. Na dobrą sprawę rehabilitację w gabinecie fizjoterapeutycznym można by zakończyć wraz z uzyskaniem stanu funkcjonalnie prawidłowego bez dolegliwości bólowych. Nie mniej jednak o pełnym wyleczeniu mówimy dopiero wtedy kiedy odzyskamy 100% elastyczności tkanek oraz masy i siły mięśniowej. Tkanka miękka uelastycznia się i modeluje przez okres nawet roku, a powrót do pełnej możliwej sprawności mięśniowej uzależniony jest od rodzaju operacji i może zająć od kilku miesięcy do roku. Jak więc widać, nie jest to takie szybkie i proste oraz wymaga zaangażowania profesjonalnego personelu fizjoterapeutycznego.