Wzmożone napięcie mięśniowe u niemowląt

Bardzo często spotykamy się ze stwierdzeniem rodziców:

„Nasze dziecko ma jakieś napięcie – tak powiedział lekarz”. 

Wiemy, że w gąszczu specjalistycznych określeń łatwo się pogubić, dlatego wyjaśniamy, o co chodzi. Jednym z częstych zjawisk, które budzi niepokój, jest asymetria ułożeniowa.

Asymetria u niemowlaka – objawy i następstwa

Przez asymetrię ułożeniową rozumiemy niesymetryczne ustawienie głowy lub tułowia u noworodka. Do około 3. miesiąca życia jest to zjawisko całkowicie fizjologiczne. Jeśli jednak po tym czasie niemowlę:
– nie potrafi utrzymać głowy i tułowia w osi ciała, w leżeniu na brzuchu lub plecach przybiera pozycję przypominającą literę „C”,
– opiera się w sposób nierówny (tzw. asymetryczny podpór),
– nie potrafi łączyć rączek na środku ciała,

warto niezwłocznie skonsultować się z fizjoterapeutą.

Utrzymująca się asymetria ułożeniowa niemowlaka może prowadzić do nieprawidłowego podparcia, zaciskania jednej piąstki, nieprawidłowego chwytu, asymetrycznego siadania i poruszania się. W dłuższej perspektywie może sprzyjać rozwojowi skrzywień kręgosłupa (np. skoliozy), co z czasem wpływa na cały układ ruchu i może powodować dolegliwości bólowe.

Wzmożone napięcie mięśniowe u dzieci może być efektem m.in. wcześniactwa, uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, chorób genetycznych, chorób metabolicznych, urazów czaszkowo-mózgowych. Dzięki wczesnemu zastosowaniu fizjoterapii można zapewnić dziecku prawidłowy rozwój, przeciwdziałać bolesnym przykurczom i opóźnieniu psychoruchowemu. W przypadku wzmożonego napięcia mięśniowego u niemowlaka ćwiczenia odgrywają kluczową rolę – to właśnie poprzez odpowiednio dobrane techniki ruchowe fizjoterapeuta może pomóc w rozluźnieniu mięśni, poprawie koordynacji i wspieraniu naturalnych wzorców ruchu. W przypadku wzmożonego napięcia mięśniowego u dzieci  stosuje się metodę Vojty, NDT – Bobath oraz Proprioceptywnego torowania nerwowo-mięśniowego (PNF). Leczenie hipertonii opiera się na normalizacji napięcia mięśniowego, budowaniu stabilizacji w osi głowa – tułów,  poprawie czucia głębokiego i nauce prawidłowych wzorców ruchowych. Obniżone napięcie mięśniowe – jakie są objawy, przyczyny i leczenie? Najczęstsze objawy hipotonii, czyli obniżonego napięcia mięśniowego u dzieci to:

• brak skupiania wzroku
• duża wiotkość, „przelewanie przez ręce”
• odstające żebra, rozlany brzuch
• niemożność podniesienia i utrzymania głowy w leżeniu na brzuchu
• brak prawidłowego podporu w leżeniu na brzuchu
• otwarta buzia/wysunięty język
• nóżki szeroko rozstawione w leżeniu na plecach – „na żabkę”,
• brak prawidłowej aktywności nóżek i rączek
• trudność w chwytaniu zabawek-niechętne ssaniem, gdy karmione naturalnie
• cichy płacz
• nerwowość przy zmianach pozycji
• trudności z siadaniem i utrzymaniem pozycji
• omijanie etapu pełzania, czworakowania
• przewracanie się
• siad w literę „W”
• zwiększenie lordozy lędźwiowej, koślawe ustawienie kolan, stóp