Bruksizm to parafunkcja charakteryzująca się patologiczną, powtarzającą się aktywnością mięśni żucia taką jak: zaciskanie zębów, zgrzytanie, pchnięcia i napinanie zarówno podczas dnia, jak i w czasie snu. Jest to dysfunkcja ze współistniejącym czynnikiem psychologicznym np. przewlekłym wysokim poziomem stresu, lękami, depresją. Objawy bruksizmu charakteryzują się dolegliwościami bólowymi w obszarze głowy, szyi, szczęki, żuchwy, stawów skroniowo-żuchwowych (SSŻ), odczuciem sztywności i napięcia w okolicy karku, policzków, uszkodzeniami zębów, nadwrażliwości zębowej oraz dolegliwościami bólowymi zębów bez stwierdzonych stomatologicznie przyczyn.

Przyczyny bruksizmu

Bruksizm może mieć różne przyczyny. Wiele z nich jest związanych z sytuacjami stresowymi i emocjonalnymi, a także z zaburzeniami snu. Jego przyczyn można dopatrywać się także w nieprawidłowym zgryzie, wadach postawy oraz kompensacjach  wynikających z przebytych urazów.

Niektóre z czynników, które mogą przyczyniać się do występowania bruksizmu to:

  • Stres – osoby poddane silnemu stresowi często mają skłonność do zgrzytania zębami.
  • Zaburzenia snu – problemy ze snem, takie jak bezdech senny czy chrapanie, mogą prowadzić do pojawiania się bruksizmu.
  • Nieprawidłowe ustawienie zębów – zbyt wysokie wypełnienia, mosty, korony, uzupełnienia protetyczne lub wady kostne mogą wpłynąć na zaburzenia zgryzu i powodować zgrzytanie zębami.
  • Nieprawidłowości funkcji stawów skroniowo-żuchwowych – zaburzona praca stawów np. ograniczona bądź nadmierna ruchomość, może prowadzić do pojawiania się bruksizmu.
  • Zaburzenia neurologiczne – niektóre choroby neurologiczne, takie jak Parkinson czy choroba Huntingtona, mogą wpłynąć na pojawienie się bruksizmu.
  • Przewlekłe stany zapalne zatok, nosa, gardła
  • Niedobory w gospodarce mineralnej wynikające z niedożywienia bądź zaburzeniami  równowagi elektrolitowej np. niedobór magnezu, tężyczka
  • Nieleczony bruksizm może prowadzić do szeregu poważnych problemów zdrowotnych, powoduje pogłębianie występujących objawów, utrwalanie nieprawidłowych funkcji, przeciążanie pozostałych tkanek współtworzących układ stomatognatyczny.
Fizjoterapia stomatologiczna – czym się zajmuje?

Objawy bruksizmu

Jednym z najczęstszych objawów nieleczonego bruksizmu jest ból i napięcie mięśni żwaczy, co może prowadzić do bólu głowy, szyi i barków. Pacjenci z nieleczonym bruksizmem mogą również doświadczać bólu szczęki, żuchwy, zębów i stawu skroniowo-żuchwowego.

Innym poważnym skutkiem nieleczonego bruksizmu jest uszkodzenie zębów i protez. Ciągłe zaciskanie i zgrzytanie zębami może prowadzić do erozji szkliwa, uszkodzenia korzeni zębów i innych problemów stomatologicznych, które wymagają długotrwałego leczenia.

Niektórzy pacjenci z nieleczonym bruksizmem mogą również doświadczać bezsenności i innych zaburzeń snu, które prowadzą do zmęczenia, osłabienia, drażliwości i innych problemów zdrowotnych.

W niektórych przypadkach, nieleczony bruksizm może prowadzić do poważnych zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego, takich jak zablokowanie stawu, ból lub trudności w otwieraniu i zamykaniu ust.

Dlatego ważne jest, aby jak najszybciej zasięgnąć porady fizjoterapeuty stomatologicznego, aby rozpocząć odpowiednie leczenie i uniknąć dalszych powikłań zdrowotnych związanych z nieleczonym bruksizmem.

Sposoby leczenia

Fizjoterapeuta stomatologiczny może pomóc pacjentom cierpiącym na bruksizm poprzez zastosowanie terapii manualnej, ćwiczeń oraz zabiegów fizykoterapeutycznych łagodząc napięcia mięśniowe, poprawiając elastyczności mięśni żucia oraz zmniejszając dolegliwości bólowe stawów skroniowo-żuchwowych, twarzy, szyi i głowy oraz wspierając procesy regeneracji obciążonej tkanki. Manualne techniki wpływają na poprawę ruchomości stawów skroniowo-żuchwowych, koordynację ruchów żuchwy, zmniejszenie lub wyeliminowanie dźwięków stawowych. Podejmowane ćwiczenia wpływają na poprawę ruchomości stawów kręgosłupa, korekcji ustawienia głowy i szyi, zmniejszenie objawów bólowych oraz napięcia tej okolicy. Nauka świadomości prawidłowej postawy utrwala prawidłowe wzorce ruchu, odciąża i poprawia jakość pracy układu stomatognatycznego. Fizjoterapeuta stomatologiczny może pomóc pacjentom w wypracowaniu właściwych nawyków ustawienia żuchwy, języka, właściwego toru oddechowego,  które pomogą złagodzić objawy i poprawić jakość snu.

W naszym gabinecie tematyką bruksizmu zajmuje się doświadczona fizjoterapeutka ortopedyczna i stomatologiczna mgr Aleksandra Półgroszewicz, będąca certyfikowaną terapeutką metody CRAFTA (Craniofacial Therapy Academy),  nowatorskej metoda terapii manualnej obszaru czaszkowo – twarzowego i szyjnego. Zajmująca się fizjoterapią ortopedyczną a przede wszystkim problemami bólowymi głowy, szyi, dysfunkcjami w obrębie stawów skroniowo­‍‑żuchwowych oraz twarzoczaszki.